Vrijheid; 1 Kor 10,23-24.31b;11,1

Broeders en zusters,
“Alles is geoorloofd.”
Ja, maar niet alles is heilzaam.
“Alles is geoorloofd.”
Ja, maar niet alles is dienstig.
Niemand zoeke zijn eigen voordeel,
maar dat van zijn naaste.
Wat gij ook doet,
doet alles ter ere Gods.
Weest mijn navolgers,
zoals ik het ben van Christus.

Vandaag is het Bevrijdingsdag. We vieren onze vrijheid. Maar wat verstaan we onder vrijheid? Wat betekent vrijheid voor ons? Tegenwoordig wordt vrijheid vaak gezien als kunnen doen wat je wilt. Maar is dit werkelijk vrijheid? Is dit de vrijheid waarvoor mensen hun leven hebben gegeven?

We hoorden de vermaning van Paulus richting de Korintiërs. Ook hier is de vraag aan de orde: wat is vrijheid. Voor welke vrijheid heeft Christus zijn leven gegeven. Hij heeft ons bevrijd. Hij is onze Verlosser. Voor Paulus is vrijheid iets heel anders dan doen waar je zin in hebt. Volgens Paulus zijn wij vrij om het goede te doen, om een goed mens te zijn. Dit is de vrijheid die Christus ons geeft: vrijheid die gebaseerd is op liefde. Deze vrijheid stelt ons in staat dat wij met onze daden God eren.

Het idee dat vrijheid inhoudt dat je kunt doen waar je zin hebt, komt voort uit het denken van de Verlichting. Hierin draait alles om de individuele vrijheid en om het bevredigen van persoonlijke begeerten en behoeften. Dit Verlichtingsdenken kwam in de zeventiende eeuw tot ontwikkeling, maar is pas de laatste vijftig jaar massaal omarmd. Tot voor kort stond het streven naar het goede, het ware en het schone centraal. De vraag is dan niet: waar heb ik zin in? De vraag is dan: hoe bereik ik het goede, het ware en het schone. Met dit laatste streven dienen we God en onze medemensen. In dit streven staan niet het individu en zijn persoonlijke behoeften centraal. In dit steven staan God en de gemeenschap centraal.

Elders schrijft Paulus: “Broeders en zusters, gij werd geroepen tot vrijheid. Alleen, misbruik de vrijheid niet als voorwendsel voor de zelfzucht. Integendeel, dient elkander door de liefde.” (Gal 5,13) Wij maken misbruik van onze vrijheid als wij haar enkel gebruiken voor ons eigen genot en onszelf in het centrum van de wereld plaatsen.

Het is uit liefde voor het goede, het ware en het schone, uit liefde voor andere mensen, uit liefde voor de gemeenschap dat mensen hun leven geven voor de vrijheid. Laten wij dan ook in ons denken over vrijheid die liefde centraal stellen. Alleen zo zijn wij ware leerlingen van Jezus Christus. Hij gaf ons het gebod van de liefde. Hij maakte de liefde waar. “Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden.” (Joh 15,13) Amen.