Licht der wereld? Mt 6,1-6.16-18

Een paar weken geleden werd ons voorgehouden: “Gij zijt het licht der wereld” en “Gij zijt het zout der aarde”. De mensen moeten onze goede werken zien omdat hen dat aanzet God te verheerlijken. Vandaag zegt Jezus ons dat de linkerhand niet hoeft te weten wat de rechter doet. En Hij zegt dat we met onze bidden en ons vasten niet te koop moeten lopen. Dat zijn toch tegenstrijdige boodschappen die Jezus ons geeft. Nu zou je kunnen denken, dat deze twee verschillende boodschappen aan verschillende mensen en onder verschillende omstandigheden door Jezus zijn uitgesproken.

Maar dat is niet het geval. Beide lezingen maken deel uit van de Bergrede en staan zelfs dicht bij elkaar. Tussen de opdrachten om licht en zout te zijn en tekst die we vandaag hebben gelezen zit hooguit vijf minuten. We kunnen ze dus niet los van elkaar zien, ze horen bij elkaar. De lezing van vandaag kunnen we zien als een toelichting op het zout en licht zijn. Jezus legt vandaag nadrukkelijk de aandacht op de intentie waarmee we iets doen.

Goed doen en een goed mens zijn doen we niet om onszelf op de borst te kunnen kloppen. Het is niet iets om mee te pronken. We doen het niet voor onszelf maar voor God en de medemens. De basis voor ons goed doen en goed zijn ligt in de liefde. Vanuit de liefde voor God en medemens komen we tot solidariteit, het geven van hulp aan mensen in nood. Zo komen we ook tot spiritualiteit, de gerichtheid op God. En zo komen we tot soberheid, het ruimte maken voor God en medemens. Dat de liefde de basis is van ons bestaan, mag iedereen weten.

Vorig jaar vierden we het heilig jaar van de barmhartigheid. Barmhartigheid is niet een eenmalig gebeuren. Het is blijvend. Ook de Veertigdagentijd staat in het teken van de barmhartigheid. Veertig dagen lang zijn wij samen met Jezus op weg naar Pasen. Veertig dagen lang mogen wij ons extra verbinden met Hem. Hij is het gezicht van Gods barmhartigheid. Hij is de mensgeworden barmhartigheid: barmhartig als de Vader.

Barmhartigheid heeft twee kanten. Wij mogen barmhartig zijn naar anderen. De andere kant van de barmhartigheid is het ontvangen ervan. Barmhartig zijn en barmhartigheid ontvangen zijn twee kanten van dezelfde medaille. Ze kunnen niet zonder elkaar. We kunnen niet barmhartig zijn zonder openstaan voor de barmhartigheid die ons geschonken wordt. En we kunnen niet barmhartigheid ontvangen zonder zelf ook barmhartig te zijn.

Openstaan voor de barmhartigheid van God vraagt dat wij ons tot Hem keren, dat wij ons bekeren, dat wij zoeken naar de persoonlijke ontmoeting met Jezus Christus. Dat betekent dat wij Christus opzoeken in onze medemens in nood, maar het betekent ook dat wij Hem opzoeken in onze binnenkamer, dat wij ons in onszelf keren en ons even afsluiten van de buitenwereld.

Willen wij werkelijk de barmhartigheid van God ervaren, is het nodig dat wij tot het inzicht komen dat wij niet zonder zijn barmhartigheid kunnen, dat wij die barmhartigheid hard nodig hebben. Wij hebben de genade en barmhartigheid van God werkelijk nodig, omdat we niet in staat zijn op eigen kracht tot het heil en het geluk te komen. De maakbaarheid van de wereld en ook van eigen geluk is beperkt. Daarvoor zijn wij vooral van God afhankelijk.

Een manier om die barmhartigheid concreet te ervaren is het Sacrament van Boete en Verzoening: de Biecht. Om dat nog eens te benadrukken is de afbeelding van Gods barmhartigheid, het symbool van het jaar van Barmhartigheid op de biechtstoel aangebracht. Mogelijk heeft u dit Sacrament nog nooit ontvangen of is het heel lang geleden. Wat let u om het weer eens aan te durven en het schoorvoetend te proberen. Maak een afspraak met de pastoor. U wordt met de open armen van God ontvangen.

De Veertigdagentijd is een tijd van bezinning en verdieping. We denken na over de wezenlijke vragen van ons leven. Wie zijn wij? Wat is onze relatie met God en met de medemens? Wie zijn wij zonder hen? Wie zijn wij zonder liefde en barmhartigheid? Jezus Christus geeft ons op dergelijke vragen de antwoorden en wij mogen die Blijde Boodschap verder uitdragen. Amen.