“Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk”

Bij het opruimen van mijn bureau kom ik een briefje tegen met de tekst “Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk.” Deze meer dan 2500 jaar oude wijsheid is uit het boek Spreuken (29,18). De gang van zaken rond de Brexit laat zien dat we haar nog steeds serieus moeten nemen. Enige dagen later blader ik door ‘Until’, het alumnimagazine van de Universiteit van Tilburg. In een artikel over de kloof tussen de politiek en de burger staat als streamer een citaat van Gabriël van den Brink: “Burgers zijn niet tegen politici an sich en voelen zich zelfs betrokken bij wat er in de samenleving gebeurt. Hun probleem is dat ze een morele leegte ervaren bij politici.” Een paar bladzijden verderop staat een interview met staatssecretaris Klaas Dijkhoff. Hij zegt: “Een wereldverbeteraar? Zo wil ik mijzelf niet noemen. Daar krijg je alleen maar depressies van.”

Politici zijn er toch om de wereld te verbeteren? Zelfs de grootste egoïst vindt dat, maar zijn beeld van de betere wereld is helaas geheel op zijn eigen voordeel gericht. Natuurlijk zijn er ook wereldverbeteraars geweest die zozeer in de maakbaarheid van de wereld en in hun eigen ideeën geloofden, dat ze meer kapot hebben gemaakt dan opgebouwd. Maar desondanks zijn politici er om de wereld te verbeteren. Werken aan een betere wereld vraagt om een visioen, een idee waar we ons allen achter kunnen scharen. Zonder visioen verwilderen we en vervallen we tot ieder voor zich. Zonder visioen willen we vooral meer van hetzelfde: meer consumeren en meer genot.

Johannes beschrijft in de Apokalyps zijn visioen: “Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde.” (Apk 21,1) Hij zag een wereld waarin de mensen leven in gemeenschap met God. De menswording van Christus loopt uit in een totale herschepping: “Zie, Ik maak alles nieuw.” (Apk 21,5) De schepping is de mensen in handen geven om haar te beheren, te verzorgen en te ontwikkelen. Met Christus als onze leidsman mogen wij meewerken aan de herschepping. Paus Franciscus beschrijft in Laudato si’ hoe wij kunnen bijdragen aan de verwerkelijking van het visioen van een betere, schone en eerlijke wereld. De paus stelt dat de christelijke spiritualiteit een alternatief begrip van de kwaliteit van het leven biedt: “minder is meer”. Soberheid maakt vrij.

Het is de taak van politici ons visioen handen en voeten te geven en richting te geven aan de gezamenlijke inspanning tot een schone en eerlijke wereld. Zo kan ook de Europese Unie weer inhoud krijgen en voor alle Europeanen van betekenis zijn.