Zelfgenoegzaam

Wij Nederlanders hebben het nogal getroffen met onszelf. Wij scoren hoog bij internationale onderzoeken naar geluk. Vrijwel nergens zijn de mensen zo gelukkig als hier. Ondertussen zijn we zo tevreden met onszelf, dat we ons absoluut niet kunnen voorstellen dat iemand niet zo wil zijn als wij zijn. Wij zijn zo goed dat iedereen zo moet worden als wij.

Dit denken heeft echter wel ernstige gevolgen voor mensen die ervoor kiezen op hun eigen wijze zichzelf te zijn en gelukkig te worden: mensen met een andere culturele achtergrond. Onlangs werd duidelijk dat zij weinig kans hebben op de Nederlandse arbeidsmarkt. Vrijwel nergens ter wereld is de relatieve werkloosheid onder allochtonen zo hoog als hier. De werkloosheid onder allochtonen is veel hoger dan onder autochtonen. Ongetwijfeld zijn daar vele oorzaken voor te noemen, maar zolang we alleen maar mensen in dienst nemen die precies zo doen en denken als wijzelf, zal er weinig veranderen.

Komende zondag vieren we Pasen: het feest van het nieuwe leven. Ons Paasfeest is voortgekomen uit het joodse Paasfeest: een lentefeest waarbij de bevrijding uit de slavernij in Egypte gevierd wordt. Voor christenen is het de dag waarop Jezus van Nazareth uit de dood opstond. Na zijn dood aan het kruis is Hij door God uit de dood tot leven gewekt. Daarmee is Hij voor altijd een levende realiteit.

Zoals de joden bevrijd zijn uit de slavernij, zo bevrijdt Jezus Christus de mensheid van het kwaad. Hij maakt ons vrij om het goede te doen. De vrijheid die Hij ons geeft, is niet de vrijheid van onze hedendaagse neoliberale cultuur. Het is niet de vrijheid van doen waar je zin in hebt zolang je een ander maar niet teveel tot last bent. De vrijheid die Christus ons geeft, is de vrijheid om een goed mens te zijn, de vrijheid om God en medemens lief te hebben. Deze vrijheid kent geen grenzen. Het een vrijheid die leidt tot geluk zonder verzadiging. Door de ander lief te hebben en goed voor hem te zijn, maak je je medemens gelukkig. Dat zal ook jezelf werkelijk gelukkig maken.

Vele vormen van vrijheid zijn in onze grondwet vastgelegd. In ons land is ieder vrij op de zelf gekozen wijze het persoonlijk geluk na te streven en bij te dragen aan het algemeen welzijn. Pasen kan het feest zijn waarop wij ons laten bevrijden van onze zelfgenoegzaamheid. Als we werkelijk onze medemens liefhebben en respecteren, zullen we hem ook de ruimte geven niet te zijn zoals wij zijn. Dat begint met niet alles af te wijzen wat anders is dan wij normaal vinden.

Column in Telstar, 1 april 2015