Aan het licht komen! Joh 20,1-9

“Ze hebben de Heer uit het graf genomen en wij weten niet waar ze Hem hebben neergelegd.” Dat is wat Maria Magdalena zag en vertelde aan de leerlingen. Zij was op dat moment niet in staat te zien wat er werkelijk was gebeurd. Hoe vaak gebeurt het ons niet dat de werkelijkheid niet tot ons doordringt. We worden geheel opgeslokt door het leven van alle dag, door onze bezigheden en door onze grote en kleine zorgen. Een andere reden waarom we niet zien wat er werkelijk aan de hand is, ligt in onze manier van kijken, onze manier van denken. Door onze vooringenomenheid komt de waarheid niet aan het licht.

Een van de redenen waarom mensen tegenwoordig niet geloven, is omdat ze het werkelijk niet kunnen. Ze kunnen het niet geloven. Bij doopgesprekken kom ik dat regelmatig tegen: een van de ouders is katholiek en de ander gelooft helemaal niets. De ongelovige heeft veel respect voor het geloof van de partner en heeft ook geen enkel bezwaar tegen de doop van het kind, maar is niet in staat zelf ook te geloven. De ongelovige bekijkt de wereld puur rationeel. Voor hem is waarheid datgene wat wetenschappelijk kan worden aangetoond. Meer dan dat kan er volgens hen niet bestaan. De ongelovige denkt zoals Maria Magdalena denkt. Het graf is leeg. De enige logische verklaring is dat iemand het lichaam heeft meegenomen.

Het kan ook anders. Johannes schrijft in het Evangelie over zichzelf: “hij zag en geloofde.” Blijkbaar keek Johannes met andere ogen. Maria Magdalena had alleen maar gezien dat het graf leeg was en daaruit had zij haar conclusie getrokken. Petrus en Johannes zien meer. Zij zien ook dat de zwachtels er nog lagen en op een andere plaats de zweetdoek die zijn hoofd had bedekt. Petrus heeft blijkbaar geen idee wat hij hiermee aan moet, terwijl bij Johannes het eerste teken van geloof zichtbaar is. Blijkbaar leefde Johannes ondanks alles in de verwachting dat de dood het einde niet kon zijn, dat er nog hoop en toekomst moest zijn. Zonder te beseffen wat er precies gebeurd is, komt bij Johannes een eerste glimp van de waarheid aan het licht.

Ons denken wordt sterk beïnvloed door de cultuur waarin wij leven. Hierin zijn wij opgevoed en hierin voelen wij ons thuis. Zonder een gedeelde cultuur zou het leven tamelijk ingewikkeld zijn. Dan zouden we voortdurend aan elkaar moeten uitleggen wat we met een bepaald woord of gebaar bedoelen. De wereld zou ten onder gaan aan misverstanden. Maar het heeft ook zijn keerzijde. Onze manier van denken kan ons ook verblinden. Niet dat we bewust onze ogen sluiten, maar we zien het gewoon niet. Dat is aan de orde bij geloven, maar ook als wij het over vrijheid hebben.

Christus is onze Verlosser en Redder. Hij heeft ons bevrijd. Als we het tegenwoordig over vrijheid hebben, hebben het vooral over doen waar je zin in hebt. Dat is de vrijheid van het neoliberale denken van deze tijd. Iedereen streeft naar zoveel mogelijk vrijheid: lekker doen waar je zin in hebt. De enige beperking die we kennen is de vrijheid van de ander. De beleving van onze eigen vrijheid mag niet ten koste gaan van onze medemens. Daar gaat dan ook de discussie over. Wanneer wordt vrijheid van meningsuiting een vorm van beledigen? Een ander voorbeeld is godsdienstvrijheid. Mag je in vrijheid je geloof beleven ook als anderen vinden dat hun waarden daarmee in het geding zijn?

Dit is echter niet de vrijheid die Christus ons brengt. Hij heeft ons bevrijd van het kwaad, met name van het kwaad in onszelf. Door deze bevrijding zijn wij in staat een goed en gelukkig mens te zijn door goed te doen en onze medemens lief te hebben. Jezus heeft ons bevrijd van ons egoïsme, van onze neiging altijd en overal onszelf als het centrum van de wereld te zien. Zelf heeft Hij het ons voorgeleefd. Hij heeft ons laten zien hoe je goed kunt leven. Met zijn leven, dood en verrijzenis heeft Hij ons de ogen geopend. Hij heeft ons laten zien welke weg wij kunnen gaan: de weg van liefde en geluk, de weg van licht en vrede. De vrijheid die Jezus ons geeft, is de vrijheid om goed te zijn, de vrijheid om elkaar lief te hebben, de vrijheid om te doen wat God van ons vraagt. Deze vrijheid in onbegrensd. Er zijn geen grenzen aan liefhebben en goed zijn. Het enige wat ons in de weg staat, is ons eigen tekortschieten.

Christus heeft de relatie tussen God en mensen hersteld. Hij heeft ons heel zijn leven gegeven, al zijn liefde en al zijn genade. Hij geeft ons zijn Geest: de heilige Geest die in ons woont. Het is zijn Geest die onze Helper is, die ons kracht geeft en liefde en wijsheid. Het is zijn Geest die ons de ogen opent, die ons de ware werkelijkheid laat zien. Zo komt Gods bedoeling met ons aan het licht. De God van liefde heeft ons zijn Zoon gegeven als een teken van zijn liefde tot het uiterste toe. In die liefde mogen leven en vrij zijn en doen wat goed is voor onze medemens. Zo mogen wij met de verrezen Heer ten volle leven nu en in eeuwigheid. Amen.