Liefde en genade zijn; 1 Kor 12,31-13,13; Lc 4 21-30

Afgelopen vrijdag zag ik op Facebook een cartoon die mij aansprak. Het is een afbeelding van een groepje mensen die allemaal een Bijbel in hun hand hebben. Tegenover hen staat Jezus. Jezus zegt tegen hen: “Het verschil tussen mij en jullie is dat jullie de Bijbel gebruiken om te bepalen wat liefde betekent, terwijl ik de liefde gebruik om te bepalen wat de Bijbel betekent.” Zo’n cartoon kun je natuurlijk op allerlei manieren interpreteren. Een mogelijke interpretatie die bij mij opkwam, is dat het niet gaat om de letter om de geest van de wet.

Waar ik vandaag echter bij stil wil staan, is de rol van de liefde, de betekenis van de liefde in ons christelijk leven. Op basis van de cartoon kan de volgende vraag gesteld worden. Moeten we uit de Bijbel leren wat liefde is of is de liefde aangeboren? Uit de cartoon kunnen we concluderen dat liefde aangeboren is. Je hebt de Bijbel niet nodig om te weten wat liefde is. Je hebt de liefde al en juist daardoor kun je de Bijbel lezen en begrijpen.

God is liefde en wij zijn naar zijn beeld geschapen. De liefde is ons aangeboren. Het is een van de talenten die ons gegeven zijn. Paulus heeft het in zijn brief over de gave van de liefde. De ons gegeven talenten en gaven moeten wij zelf verder ontwikkelen. We moeten ze vruchtbaar maken in ons leven en gebruiken om anderen gelukkig te maken. Paulus helpt ons daarbij door uit te leggen hoe liefde zich uit en wat liefde allemaal kan doen. Liefde is aangeboren, maar het gaat nog verder dan dat alleen. Liefde wordt ons ook telkens weer opnieuw gegeven. Gods liefde voor ons is overvloedig en eindeloos, en zij is er telkens opnieuw.

We moeten nog even terug naar vorige week zondag. Toen hoorden we Jezus voorlezen uit de profeet Jesaja: “De Geest des Heren is over Mij gekomen, omdat Hij Mij gezalfd heeft. Hij heeft Mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden dat zij zullen zien: om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer.” Jezus betrekt deze tekst op zichzelf. Hijzelf is degene waarover de profeet Jesaja spreekt. “Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt is thans in vervulling gegaan.” Om genade en liefde te brengen, is Jezus gezalfd en gezonden. Met de zalving met de Gods Geest heeft Hij genade en liefde ontvangen. Zo is Hij toegerust om zijn opdracht uit te kunnen voeren.

Wij zijn met ons Doopsel en Vormsel gezalfd. Wij zijn op dezelfde wijze als Jezus gezalfd om gezonden te worden. De liefde en de genade die wij van God ontvangen door de sacramenten, maken ons gelijkvormig aan Jezus Christus. Ook wij zijn in staat de Blijde Boodschap met liefde te verkondigen. Zo kunnen ook wij de mensen om ons heen Gods genade laten ervaren.

In plaats van God, zelf brenger van liefde en genade zijn, dat ging de bewoners van Nazaret te ver. Zij waren trots op hun stadsgenoot omdat Hij een goede leraar was. Hij kon goed uitleggen wat er zoal in de Bijbel staat over liefde en genade. Maar zelf een bron van liefde en genade zijn, dat is toch even iets anders. Dan krijg je reacties als ‘doe even normaal, zoon van Josef’ en ‘bemoei je met jezelf’.

Vertellen over wat de Bijbel over liefde en genade te zeggen heeft, is een veilige manier van doen. Het is veilig voor de spreker en het is veilig voor de luisteraar. Je kunt er een goed gesprek over hebben. Je kunt ook ernstig van mening verschillen zonder dat dat de sfeer bederft. Uiteindelijk heb je het over iets dat buiten je staat. Zelf sta niet ter discussie. Dat wordt anders als je zelf een bron van liefde en genade wordt. Dan ben je zelf in het geding. Dan ben je er met heel je wezen bij betrokken. Paulus laat ons zien wat het met je doet, als je de liefde hebt.

Maar dit geldt ook voor degene tot wie jij je richt. Nu is het geen vrijblijvend gesprek meer. Nu zit je elkaar dicht op de huid. Nu wordt de ander aangesproken door iemand die werkelijk om hem geeft. Ook de luisteraar, degene die aangesproken wordt, is nu een betrokkene die iets moet doen. Nu is het niet langer een verstandelijk gesprek. Nu is naast het hoofd ook het hart in het geding. Beide partijen zijn er nu met heel hun wezen bij betrokken en dat maakt de situatie een stuk heftiger en ook emotioneler.

De bewoners van Nazaret werden boos. Dat kan ons ook overkomen. Liefde uitstralen kan als tamelijk irritant worden ervaren. Maar de reactie kan natuurlijk ook positief zijn. Hoe vaak wordt liefde niet met liefde beantwoordt. In dat geval is er een wereld gewonnen, want dan kun je het werkelijk hebben over de Blijde Boodschap en over wat Jezus en God voor je betekenen. Wij allen zijn gezalfd om de Blijde Boodschap met liefde te verkondigen. Wij staan daar niet alleen voor. Jezus heeft ons gezegd dat Hij altijd bij ons zal zijn en dat zijn Geest onze Helper is.

Jezus vertelde niet alleen over liefde en genade. Hij is liefde en genade en Hij vraagt ook ons om liefde en genade te zijn. Amen.