De kracht van verbeelding; Sir 27,30-28,7; Mt 18,21-35

Dit jaar is het thema van de Vredesweek: de kracht van verbeelding. Je hebt verbeeldingskracht nodig om te kunnen dromen, om te kunnen geloven dat het schijnbaar onmogelijke mogelijk wordt. Je hebt ook verbeeldingskracht nodig om uit je gebruikelijke manier van denken kunnen te stappen, om los te komen van je eigen denkpatronen.

Volharden in je boosheid, je gramschap tegenover een medemens heeft ook te maken met niet los kunnen komen van je eigen denkpatroon. Het vraagt verbeeldingskracht om een ander te kunnen vergeven. het vraagt verbeeldingskracht om vrede te kunnen stichten. Telkens weer hebben wij de neiging om stempels te drukken op mensen. We stoppen ze in hokjes. Zo lijkt de wereld overzichtelijk.

Het is goed om goed en kwaad van elkaar te onderscheiden. Het is goed om goed en verkeerd handelen en spreken van elkaar te onderscheiden. Het is goed het goede lief te hebben en het kwade te haten. Het is echter niet goed als we de wereld indelen in goede en verkeerde mensen. En het is helemaal niet goed alleen goede mensen lief te hebben en verkeerde mensen te haten. Als we op die manier onderscheid maken tussen mensen verliezen we de waardigheid van iedere mens uit het oog. Dan zien we geen mogelijkheden tot verandering meer. Dan hebben we onszelf opgesloten in onze eigen denkpatronen en zijn alleen nog in staat tot wrok en gramschap.

De waardigheid van iedere mens vraagt van ons dat we de ander willen zien als een mens zoals wij maar vooral ook als een mens die werkelijk anders is dan wij zijn. De ander is een ander, zoals ik mezelf ben en ik mezelf wil kunnen zijn. Dat vraagt verbeeldingskracht. In het Evangelie geeft Jezus een voorbeeld van verbeeldingskracht. Iemand is de koning tienduizend talenten schuldig. Een andere dienaar is deze dienaar honderd denariën schuldig. Die bedragen zeggen u waarschijnlijk niet veel. Voor één denarie kon je een schaap kopen. Tegenwoordig kost een schaap zo’n €100,=. Dus honderd denarie is in onze tijd ongeveer €10.000,=. Dat is een flink bedrag, maar niet direct reden om schuldsanering aan te vragen. Eén talent is ongeveer zesduizend denarie, dus ongeveer €600.000,=. De dienaar heeft een schuld van tienduizend talenten ofwel €6.000.000.000,=. Kortom een onafzienbaar groot bedrag. Het gaat hier om het grootste bedrag dat Jezus kon noemen, want men kende in die tijd geen groter getal dan tienduizend.

Het vraagt veel verbeeldingskracht van de koning om zich voor te stellen hoe de dienaar deze gigantische schuld kan aflossen. Met zijn verbeeldingskracht komt hij tot een opmerkelijke oplossing, namelijk het kwijtschelden van de schuld. Het is deze verbeeldingskracht die bij de dienaar – ook nadat hem het goede voorbeeld is gegeven – totaal ontbreekt. De dienaar volhardt in zijn eigen denkpatronen. Dit gebrek aan verbeeldingskracht wordt hem ernstig kwalijk genomen.

Verbeeldingskracht stelt ons in staat tot vergeven. Het bevrijdt ons van de neiging de zonde en de zondaar op één hoop te gooien. Een mens is niet alleen maar wat hij doet. Jezus leert ons de zonde, het kwaad te haten, maar Hij leert ons ook de zondaar juist lief te hebben. Door de zondaar lief te hebben, komen we ertoe onze verbeeldingskracht aan te wenden. Door de zondaar lief te hebben komen we tot vergeving en we komen tot oplossingen in uitzichtloze situaties.

Oorlog en geweld brengen geen vrede in de wereld. Vrede is ook veel meer dan alleen maar het ontbreken van oorlog. Werkelijke vrede vraagt dat mensen elkaar waarderen. Dat zij elkaar respecteren en accepteren. Dat we de ander zien als een ander en niet als een kopie van onszelf. Werkelijke vrede vraagt gerechtigheid. Zij vraagt dat er voor iedereen een volwaardige plaats is in de samenleving. Wij leven in vrede als wij onze medemens waarderen, hem een plaats in de samenleving gunnen, en hem in staat stellen zichzelf te zijn, te zijn zoals hij zelf werkelijk wil zijn.

Vrede vinden wij als wij los komen van onze vooroordelen, van onze wrok en gramschap. Dan leren wij de wereld met andere ogen te zien. Het vraagt verbeeldingskracht om met anderen in gesprek te gaan en een relatie met hen aan te gaan. Werkelijke vrede begint bij ons zelf, bij vrede in onze harten. Vrede vinden wij als wij vergeving voor onze eigen zonden durven te vragen en in staat zijn ook anderen hun zonden te vergeven.

Straks is er een tweede collecte voor het werk voor mensen die de gevangenis hebben verlaten. Het gaat om mensen die werkelijk de fout ingegaan zijn, hun handelen is afkeurenswaardig geweest. Ook deze mensen moeten wij liefhebben. Door bij te dragen aan deze collecte geven wij hen nieuwe kansen. Zo brengen wij vergeving en het komen tot verzoening in de praktijk. Zo werken we concreet aan het dichterbij brengen van de vrede. Amen.