Op zoek naar Bonifatius

Dit jaar vieren we 750 jaar Kerk in Rijswijk. Waarschijnlijk was de eerste kerk aan Maria toegewijd, Zeker is dat Rijswijk sinds 1497 verbonden is met de heilige Bonifatius. Maar wie was Bonifatius?

Op school leerden we dat Bonifatius bij een laatste poging om de Friezen te bekeren in 754 bij Dokkum werd vermoord. Na een periode van veel aandacht voor Bonifatius nam dat in de tweede helft van de vorige eeuw snel af tot er in 1990 na een onderdompeling in de Bonifatiusbron een wonderbare genezing plaatsvond. Sindsdien trekken er duizenden pelgrims per jaar naar Dokkum.

Geloofsheld
Rond 760 beschreef Willibald von Mainz het leven van Bonifatius want “zulke voorbeelden helpen de lezers om ook zelf naar volmaaktheid te streven”. Ik zoek mijn bronnen dichter bij huis: pater Titus Brandsma die de verering van Bonifatius sterk gestimuleerd heeft, en de protestantse kerkhistoricus Auke Jelsma. Voor pater Titus was Bonifatius een geloofsheld: “een martelaar in de strijd voor de uitbreiding van het Rijk Gods”. Uit liefde en tot het geluk van de mensen verkondigde hij het geloof, zich bewust van de noodzaak aan te sluiten bij hun eigen Godsbegrip. Bonifatius en Willibrord zijn voor pater Titus de grondleggers van onze beschaving die tegen het moderne heidendom van het nationaal-socialisme verdedigd moest worden.

Vreemdelingschap
Jelsma tekent een genuanceerder beeld. Hij wijst op de belangrijke rol van Bonifatius als bestuurder en kerkhervormer. In de Duitse gebieden bracht hij tijdens de warrige tijd van de overgang van heidendom naar christendom duidelijkheid. Hij was een gedreven man die moeite had met compromissen. Ook noemt Jelsma Bonifatius een pelgrim die kiest voor het vreemdelingschap. Ver van huis trok hij rond om zo een ware christen te zijn: een vrij mens die wel in maar niet van de wereld is.

Dokkum
Ik ben in Dokkum bij de Bonifatiusbron. Hier ergens was het kamp waar Bonifatius verbleef en waar hij wachtte op de bekeerlingen om hen het Vormsel toe te dienen. Er kwam echter een bende beulen aanzetten die hem en zijn gezellen vermoordden. Mogelijk was deze radicale man even koppig als de te bekeren Friezen.

Artikel in Kerk aan de Vliet april/mei 2017