Zout en licht bij verkiezingen; Js 58,7-10; Mt 5,13-16

“Gij zijt het zout der aarde.” “Gij zijt het licht der wereld.” Door het verbond dat God met hen gesloten heeft, zijn de Israëlieten zout der aarde en licht der wereld. Dit geldt dus ook voor de leerlingen die deel uit maken van het volk van Israël. Van hen wordt verwacht dat zij voorbeeldig leven. Als wij ons christenen noemen en navolgers van Christus, geldt deze opdracht ook voor ons. Met deze woorden van Jezus worden ook wij opgeroepen aanstekelijk te leven: zo te leven dat anderen ons als voorbeeld nemen, dat zij zien dat wij leven uit de liefde van God en de vreugde van het Evangelie. Onze manier van leven moet de ander naar God brengen. Zo moet ook ons licht stralen voor het oog van de mensen, opdat zij onze goede werken zien.

Bij het Sacrament van het Doopsel ontvangt de dopeling het licht van Christus, gesymboliseerd door de doopkaars., Nog steeds komt het voor dat er tijdens een doopplechtigheid een beetje zout op de tong van de dopeling wordt gelegd, terwijl dit ritueel al decennia geleden uit de officiële doopliturgie is verdwenen. Het is blijkbaar een krachtig sprekend en niet uit te roeien ritueel dat uitdrukking geeft aan het smaak geven aan het leven. De rituelen symboliseren genadegaven die de dopeling bij de Doop ontvangt. Genade is niet een passief geschenk. Genade is een werkende kracht. Door de genade word je ook iemand. Genade heb je niet in je bezit; genade doet iets met je. Door de genade word je licht der wereld en zout der aarde. De genade die je ontvangt, stelt je in staat iets voor een ander te betekenen.

Aan het einde van deze lezing maakt Jezus duidelijk hoe wij een licht kunnen zijn door het doen van goede werken. Dit is ook wat Jesaja eerder heeft onderwezen: “Deel uw brood met de hongerigen, neem de dakloze zwervers op in uw huis, kleed de naakten die gij ziet en keer u niet af van medemensen. Dan zal uw licht stralen als de dageraad.” Deze tekst doet ons denken aan woorden die Jezus aan het einde van leven spreekt: “Ik had honger en gij hebt Mij te eten gegeven, Ik had dorst en gij hebt Mij te drinken gegeven…” Et cetera. (Mt 25,35) Vlak voor zijn lijden en sterven geeft Jezus nogmaals een samenvatting van zijn boodschap aan de wereld, de boodschap die Hij aan het begin van zijn optreden in de Bergrede uiteen zet. De Bergrede begint met de zaligsprekingen, die we vorige week hebben gelezen. Vandaag en de komende zondagen lezen we het vervolg daarvan.

Jesaja en Jezus vertellen ons een andere boodschap dan de geluiden die we tegenwoordig veelvuldig horen klinken. Jesaja en Jezus zeggen ons niet dat we onszelf of ons eigen land op de eerste plaats moeten zetten. Zij roepen ons op de mens in nood op de eerste plaats te zetten. Wij worden niet gelukkig door onszelf centraal te stellen. Om gelukkig te worden is het nodig juist de ander centraal te stellen.

Volgende maand zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Voordat wij naar de stembus gaan, zullen we ons moeten afvragen waar onze prioriteiten liggen. Waardoor laten wij ons stemgedrag bepalen. Gaan we voor eigenbelang of gaan we voor het algemeen belang? Gaan we voor het individu of gaan we voor de gemeenschap? Gaan we voor de markt en voor nuttigheid of gaan we voor de liefde? Gaan we voor wat wij normaal vinden of is er ruimte voor een ander? Gaan we voor verbruik of gaan we voor gebruik van de schepping? Gaan we voor strijd of gaan we voor de dialoog? Gaan we voor wantrouwen of gaan we voor vertrouwen?

Ik denk niet dat het nodig is uit te leggen, welke richting het Evangelie ons voorhoudt. Jezus is helder over de wijze waarop wij licht der wereld en zout der aarde kunnen zijn. Hij roept ons op daarnaar te handelen. Dat geldt ook op het moment dat we naar stembus gaan. We leven in een complexe wereld en politieke keuzes zij daarmee ook moeilijke keuzes. Eenvoudige oplossingen bestaan er niet. Ik zal u geen stemadvies geven door te zeggen op welke partij of welke politicus u moet stemmen. Die verantwoordelijkheid ligt bij uzelf. Ieder van ons heeft daarvoor de genade ontvangen. Wel moeten we hier spreken over welke waarden aan de orde zijn. Welke waarden worden ons door het Evangelie en door de Kerk voorgehouden? Hoe dragen wij als gemeenschap en als individuele personen deze waarden uit? Hoe zijn wij vandaag in onze tijd licht der wereld en zout der aarde? Wat vraagt Jezus vandaag van ons? Hoe laten wij de genade in ons haar werk doen? Amen.