In dialoog met andere godsdiensten

Auteur: Berry van Oers
Titel: In Dialoog, met mensen van andere godsdiensten en levensbeschouwingen
Uitgever: SRKK, 2015
Prijs: €10,-; te bestellen via: bestel@rkk.nl of 076-522.34.44
ISBN: 979 90 824431 0 3
Aantal pagina’s: 160 

“Een cultuur van solidariteit betekent dat men de anderen niet als rivalen ziet of als statistieken, maar als broeders en zusters.” In de huidige tijd is het meer dan ooit noodzakelijk dat mensen met verschillende godsdiensten en levensbeschouwingen met elkaar in gesprek zijn.

Bovenstaande uitspraak deed paus Franciscus op 25 juli 2013 in Rio de Janeiro. In Evangelii gaudium besteedt Franciscus een hele paragraaf aan de sociale dialoog als bijdrage aan de vrede. Hij noemt hierin het belang van de dialoog tussen geloof, rede en wetenschap, de oecumenische dialoog, de relaties met het jodendom en de interreligieuze dialoog. Over de interreligieuze dialoog schrijft hij: “De dialoog moet solide en vreugdevol gebaseerd zijn op de eigen identiteit, maar zo dat men ook de waarden van anderen kan erkennen, de zorg kan waarderen die onder hun vragen liggen en licht kan laten schijnen over gedeelde overtuigingen.”

Nostra aetate

Paus Franciscus staat hiermee in de traditie van het Tweede Vaticaans Concilie. Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat het Conciliedocument Nostra aetate het licht zag. Dit document is de verklaring over de houding van de Kerk ten opzichte van de niet-christelijke godsdiensten. Hierin wordt met respect gesproken over andere religies en wordt erop gewezen dat ook daar waarheid omtrent het goddelijk geheim wordt gezocht en gevonden. “De katholieke Kerk verwerpt niets van datgene wat in deze godsdiensten waar en heilig is. Met oprechte eerbied beschouwt zij die gedrags- en levensregels, die – hoewel in veel opzichten verschillend van wat zij zelf houdt en leert – toch niet zelden een straal weerspiegelen van die Waarheid welke alle mensen verlicht.”

In Dialoog, met mensen van andere godsdiensten en levensbeschouwingen

Onder deze titel beschrijft Berry van Oers, secretaris van de landelijke katholieke Contactraad voor Interreligieuze Dialoog, de houding van de r.-k. Kerk ten opzichte van andere godsdiensten. Hij doet dit met een ruime verzameling citaten uit Conciliedocumenten en uit uitspraken en documenten van de pausen van de afgelopen vijftig jaar en van organen van de Romeinse Curie. Op deze wijze ontstaat een helder beeld van het kerkelijk denken en doen op dit gebied. Het boek is bedoeld als een vitale motivatie en inspiratie en om daarnaast praktische handvaten voor het voeren van de interreligieuze dialoog aan te reiken.

Het eerste hoofdstuk van het boek gaat over de grondslagen van de interreligieuze dialoog en het tweede over de doelen ervan. Daarna komt de praktische kant aan bod. In hoofdstuk drie worden vormen en plaatsen van interreligieuze dialoog beschreven: wie doet wat en waar? In het vierde hoofdstuk worden handreikingen voor het voeren van de dialoog gegeven. Hoofdstuk vijf beschrijft hoe de verhoudingen de afgelopen vijftig jaar veranderd zijn en gaat in op de specifieke situatie in Nederland.

In de aanbeveling van de Pauselijke Raad voor Interreligieuze Dialoog spreekt de Raad haar waardering voor dit boek uit. Zij schrijft: “De katholieke Kerk is er van overtuigd dat de ‘dialoog geen optie is maar een vitale noodzakelijkheid, waarvan in grote mate onze toekomst afhangt’ (Benedictus XVI, 25-09-2006).”

Dialoog hier en nu

De interreligieuze dialoog is geen hobby of specialisme van enkelen. Zij is een kernopdracht van de Kerk en betreft daarmee ook alle gelovigen. De dialoog is een zaak van het geloof zelf. Het meest nadrukkelijk is dit aan de orde in de dialoog van het leven. Mensen van verschillende godsdiensten ontmoeten elkaar als buren, collega’s en zelfs als echtgenoten. Hier liggen belangrijke momenten om met elkaar te spreken over elkaars levenswijze en motivatie. Daarnaast zijn er de georganiseerde ontmoetingen. Hier ligt een taak voor de parochies. Berry van Oers noemt in zijn boek hiervan vele voorbeelden. Ook beschrijft hij voorbeelden van gezamenlijke actie voor de integrale ontwikkeling en bevrijding van mensen.

Veel concrete activiteiten van landelijke katholieke Contactraad voor Interreligieuze Dialoog vinden plaats binnen het bisdom Rotterdam. Hier is het meest sprake van multiculturaliteit en multireligiositeit. Een voorbeeld hiervan zijn de dialoogbijeenkomsten die samen met het Platform INS in Rotterdam werden georganiseerd. Christenen en moslims vanuit eenzelfde beroepsgroep spraken met elkaar over hun geloof in relatie met hun beroep.