Heilige Familie: Gn 15,1-6;21,1-3; Lc 2,22-40

Het feest van de heilige Familie is niet erg oud. In de negentiende eeuw was er groeiende aandacht voor de heilige Familie. In 1920 voerde paus Benedictus XV het feest in voor de hele Kerk. Toen op de eerste zondag na Driekoningen. In 1969 werd het naar de zondag na Kerstmis verplaatst. Het is niet zo dat men er toen pas achter kwam dat er sprake is van een heilige Familie, van een heel bijzonder gezin: het gezin bestaande uit Jezus, Maria en Jozef. Door de eeuwen heen zijn er afbeeldingen gemaakt van dit bijzondere gezin. Door de eeuwen heen zijn mensen er door ontroerd en geraakt en door de eeuwen heen is het een bron van inspiratie geweest. Zo’n honderd jaar geleden vond de Kerk het nodig de plaats van het gezin extra aandacht te geven door het feest van heilige Familie een vaste plaats in het jaar te geven. Eeuwen lang zijn gezinnen en familiebanden het basismateriaal geweest waaruit de samenlevingen waren opgebouwd. In dorpen en op het platteland spelen ze nog steeds een belangrijke rol. Als in mijn geboortedorp in Friesland ben, stel ik nog vaak voor als de zoon van … of als de broer van …. In de huidige steeds meer verstedelijkte samenleving ligt de nadruk veel meer op het individu. Gezinnen en familiebanden zijn privéaangelegenheden geworden.

In deze veranderende samenleving wil de Kerk ons de heilige Familie als voorbeeld van liefde en harmonie voorhouden. De Kerk stelt het gezin centraal in het leven van mensen. Het idee dat het gezin de hoeksteen van de samenleving is, wordt tegenwoordig door velen als een verouderd idee gezien. Op internet vond ik een consultant die beweert, dat het bedrijf de nieuwe hoeksteen van de samenleving is. Bedrijven zijn dan de plaatsen waar mensen zich met elkaar verbinden en waar mensen zich ontwikkelen. Maar hoe moet het dan met kinderen en jongeren die nog niet werken? Hoe moet het ouderen en mensen die niet in staat zijn om te werken? Tellen zij niet meer mee? Juist de zwakkeren vallen buiten de boot als er geen gezinnen en geen families meer bestaan. Om je goed te kunnen ontwikkelen heb je vooral liefdevolle opvoeders nodig. Het belangrijkste wat wij mensen moeten leren is de liefde. De liefde is voor ons de weg naar God en het is de weg naar elkaar. Alleen een leven in liefde leidt naar het geluk. Alleen de liefde leidt naar het geluk waar iedere mens naar zoekt.

In onze steeds zakelijker wordende wereld neemt het belang van liefdevolle relaties alleen maar toe. Als de liefde uit onze samenleving verdwijnt, wordt zelfs het doen van zaken onmogelijk. Zonder liefde is er geen vertrouwen meer en wordt alles achterdocht. Uiteindelijk draait onze wereld niet om geld maar om liefde. Jezus van Nazareth houdt ons voortdurend zijn boodschap van liefde voor en Hij laat ons zien hoe wij een leven in liefde kunnen leiden. Het is aan ons om zijn boodschap van liefde gestalte te geven in onze tijd. Wij mogen hier en nu het evangelie van de liefde verkondigen. Dat begint in onze gezinnen bij de opvoeding van onze kinderen. Net als Jezus heeft gedaan, wordt ook van ons gevraagd dat wij vooral aandacht hebben voor het doen. Van ons wordt gevraagd dat we de liefde aan onze kinderen voorleven, dat we laten zien wat het betekent dat mensen van elkaar houden. Woorden moeten vooral woorden van liefde zijn. De uitleg van wat we doen is ter ondersteuning. Ook bij Abraham zien we het belang van familiebanden. Hij en Sara geven hun geloof door aan hun zoon Isaak. Zij staan niet alleen aan de basis van een groot volk. Zij zijn de spirituele ouders van alle gelovigen. Joden, christenen en moslims zien allen Abraham als hun vader in het geloof.

Met feest van de heilige Familie staat het gezin centraal. Het gezin stelt ons in staat de liefde en het geloof door te geven. Wij leven niet in een ideale wereld. Wij zijn allemaal tekortschietende mensen. Dat betekent ook het ons lang niet altijd lukt om het ideale gezin te vormen. Maar dat neemt niet weg dat we daar wel aan moeten blijven werken en dat we blijven streven naar het ideaal, hoe moeilijk dat vaak is. Daarbij kunnen we ook elkaar tot steun zijn en elkaar bemoedigen. Ook dat zijn daden van geloof, hoop en liefde. Volhouden en doorgaan vragen vertrouwen, vertrouwen dat we ook aan elkaar kunnen geven.

De heilige Familie wordt ons voorgehouden als een voorbeeld van liefde en harmonie. Maar ook daar zal dat niet altijd vanzelf zijn gegaan en zeker niet zonder pijn. We weten hoe onbegrijpelijk het allemaal voor Maria was. Simeon zegt dat haar ziel door het zwaard zal worden doorboord. Geloof, hoop en liefde hebben Maria is staat gesteld haar rol te vervullen. De heilige Familie is ons niet alleen tot voorbeeld. Zij is ook onze voorspraak. Wij mogen hen vragen voor ons te bidden en ons bij te staan in moeilijke tijden. Amen.