Algemeen welzijn

Thomas van Aquino

Bonum commune

De sociale leer van de Kerk kent een aantal principes; een daarvan is het algemeen welzijn. In het Latijn heet het ‘bonum commune’ en in het Engels ‘common good’. Een letterlijke vertaling is ‘het gemeenschappelijk goede’. Hiermee wordt duidelijk dat het bij het algemeen welzijn gaat om het goede voor alle mensen en voor geheel de mens. Het goede beperkt zich ook niet tot het materiële en aardse; het betreft alles wat goed is voor mensen.

Geschiedenis

De Griekse filosoof Aristoteles (384-322 v. Chr.) was een van de eersten die het begrip algemeen welzijn hanteerde. Binnen het christendom waren het vooral de kerkvader Sint Augustinus (354-430) en de kerkleraar Sint Thomas van Aquino (1225-1274) die dit begrip op christelijke wijze inhoud gaven.

Binnen de sociale leer duidt het algemeen welzijn op het totaal van die sociale voorwaarden, waardoor zowel groepen als enkelingen hun eigen volmaaktheid vollediger en sneller kunnen bereiken. Het principe van het algemeen welzijn vloeit voort uit de waardigheid, de eenheid en de gelijkheid van alle mensen. Alle mensen zijn kinderen van God.

Gemeenschap

Mensen hebben elkaar nodig; samen werken zij aan het algemeen welzijn van de gemeenschap. Het algemeen welzijn beperkt zich hierbij niet tot alleen de leden van de eigen gemeenschap. Het algemeen welzijn betreft de hele wereldbevolking en ook de nog komende generaties. Het algemeen welzijn kan nooit ten koste gaan van minderheden of delen van de gemeenschap uitsluiten. Het gaat niet om het welzijn van een meerderheid.

Staat en overheid

Het is de opdracht van alle mensen om naar vermogen bij te dragen aan het algemeen welzijn. Het zijn de overheden die hierin een belangrijke taak hebben. Het algemeen welzijn is de bestaansreden voor staatsvorming en de aanstelling van burgerlijke overheden. Zij moeten de samenhang, de eenheid en de organisatie garanderen waardoor het algemeen welzijn met de hulp van alle burgers bevorderd wordt. De juiste afweging van het particulier welzijn van verschillende groepen en individuen is een van de meest delicate taken van een overheid.

Rijk Gods

Het algemeen welzijn is meer dan een eenvoudig sociaaleconomisch welzijn. Het uiteindelijke streven is niet een wereldse heilstaat maar het Rijk Gods. God is het ultieme doel van al zijn schepselen. De transcendente dimensie overstijgt en voltooit de historische dimensie van het algemeen welzijn.

april 2012