Vuur kom Ik brengen; Jr 38,4-6.8-10; Lc 12,49-53

Vandaag maakt Jezus het ons niet gemakkelijk. Wat moeten we met deze uitspraken? Wat bedoelt Hij in godsnaam met: “Meent gij dat Ik op aarde vrede ben komen brengen? Neen zeg Ik u, juist verdeeldheid.”

Een aantal keren houdt Lucas ons voor dat Jezus vrede komt brengen. Dat begint al met zijn geboorte. Dan zingen de engelen: “Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.” (Lc 2,14) Twee keer horen we Jezus zeggen: “Uw geloof heeft u gered: ga in vrede.” (Lc 7,50 en Lc 8,48) Als Jezus zijn leerlingen eropuit stuurt, moet dit overal hun eerste woord zijn: “Vrede aan dit huis!” (Lc 10,5) En dan vandaag deze tekst: niks vrede, maar juist verdeeldheid. Jezus zegt dat Hij een doopsel moet ondergaan. Eerder is Hij in de Jordaan gedoopt door Johannes de Doper. Johannes zei over Jezus: “Hij zal u dopen met de heilige Geest en met vuur.” (Lc 3,16)

Vandaag zegt Jezus dat Hij vuur op de aarde komt brengen en het is duidelijk dat Hij het hier niet heeft over het vuur van het enthousiasme, niet over het vuur van de heilige Geest. Het gaat hier over het vuur van het oordeel. Het gaat om het vuur van de loutering. Het gaat om het vuur waarin het kaf wordt verbrand, nadat het van het koren gescheiden is. Jezus brengt ons verlossing en bevrijding, maar dat is geen goedkope vrijheid en ook geen goedkope vrede. Hij vraagt van ons dat wij werkelijk voor die vrijheid en die vrede kiezen. Hij vraagt van ons een betrokkenheid die niet zonder pijn gaat. Ook een geboorte, de verlossing van een kind gaat niet zonder pijn. Ook het veroveren van vrijheid gaat niet zonder strijd.

De verlossing die Jezus ons brengt is op de eerste plaats een strijd die Hij zelf te voeren heeft. Dit is het doopsel dat Hij moet ondergaan: het offer van zijn eigen leven. Het is een onderdompeling waarbij Hij zijn leven zal verliezen. Alleen zo komt Hij tot nieuw leven. Alleen zo geeft Hij ook ons nieuw leven. Door zijn dood aan het kruis komen wij met Hem tot een leven met God. Het is een doopsel dat als een vuur de wereld verlost en reinigt van het kwaad. Het vuur bevrijdt de wereld van de goddeloosheid. Deze loutering door het vuur maakt het Rijk Gods mogelijk.

Jezus brengt ons bevrijding. Hij brengt ons het Rijk Gods. Hoe moeten we dat combineren met de uitspraak dat Hij verdeeldheid brengt? De verdeeldheid ontstaat als wij niet van harte kiezen voor Jezus. Zijn boodschap van bevrijding is niet vrijblijvend. Zijn verlossing vraagt dat wij ons met Hem verbinden en dat wij werkelijk zijn leerling willen zijn. De keuze voor Jezus kan niet halfslachtig zijn. Zij is niet te combineren met zelfgenoegzaamheid. Het is een keuze die de zaken op scherp stelt, een keuze die niet uit is op het behoud van de lieve vrede.

Verdeeldheid ontstaat er niet alleen tussen mensen onderling. Er ontstaat ook verdeeldheid in onszelf. Hoezeer we ook voor Jezus kiezen telkens zijn er situaties waarin we geneigd zijn water bij de wijn te doen en de soep minder heet te eten dan ze wordt opgediend. Ook bij koning Sidkia zien we een dergelijke innerlijke verdeeldheid. Hij wil de edelen te vriend houden, praat hen naar de mond en laat toe dat zij Jeremia in een put werpen. Anderzijds weet hij ook dat de Ethiopiër Ebed-Melek gelijk heeft en geeft hem de opdracht Jeremia te bevrijden.

Jezus legt de lat hoog. Hij vraagt van ons een duidelijke en radicale keuze. Dat is voor ons mensen geen eenvoudige opgave. Eigenlijk weten wij allemaal dat dit ons nooit gaat lukken, dat deze opgave onze krachten ver te boven gaat. Juist dit onvermogen plaatst onze keuze in een ander licht. De vraag is niet of wij in staat zijn Jezus na te volgen. De vraag is: durven wij het aan het te proberen Jezus na te volgen. De keuze gaat tussen het wel en het niet proberen.

Je kunt ervoor kiezen Jezus niet te volgen en zo alle problemen uit de weg gaan. Je kunt ervoor kiezen tevreden met jezelf te zijn en iedereen te vriend te houden. Je kunt er ook voor kiezen Jezus proberen te volgen, zijn leerling te zijn en daarmee kiezen voor een weg van vallen en opstaan, een weg van de fout ingaan en vergeving vragen, een weg die door anderen verworpen en soms belachelijk gemaakt wordt.

Kiezen voor de weg van Jezus is ook kiezen voor hoop en voor vertrouwen. Kiezen voor de weg van Jezus is ook zijn barmhartigheid aanvaarden. Hij weet dat wij mensen zijn die tekort schieten. Hij zal ons niet oordelen op onze resultaten. Hij zal ons oordelen op ons streven naar het goede: hebben we het aangedurfd op Hem te vertrouwen en zo zijn weg te gaan. Hij zal niet alleen ons onze zonden en tekortkomingen vergeven. Zijn barmhartigheid zal ons uiteindelijk ook in vrede doen leven en zal ervoor zorgen dat wij gelukkige mensen zijn. Juist dat is de vrucht van de verlossing en de bevrijding die Hij ons heeft gebracht. Amen.