Barmhartig als de Vader

We vieren het heilig jaar van de barmhartigheid. Ook de Veertigdagentijd die vandaag begint, staat daarmee in het teken van de barmhartigheid. Veertig dagen lang zijn wij samen met Jezus op weg naar Pasen. Veertig dagen lang mogen wij ons extra verbinden met Hem. Hij is het gezicht van Gods barmhartigheid. Hij is de mensgeworden barmhartigheid: barmhartig als de Vader.

Barmhartigheid heeft twee kanten. Wij mogen barmhartig zijn naar anderen. Denk daarbij aan de werken van barmhartigheid. Denk aan de solidariteit waartoe wij ook in deze Veertigdagentijd worden opgeroepen. De andere kant van de barmhartigheid is het ontvangen ervan. Barmhartig zijn en barmhartigheid ontvangen zijn twee kanten van dezelfde medaille. Ze kunnen niet zonder elkaar.

We kunnen niet barmhartig zijn zonder openstaan voor de barmhartigheid die ons geschonken wordt. En we kunnen niet barmhartigheid ontvangen zonder zelf ook barmhartig te zijn. Denk hierbij aan de woorden van het Onzevader: “vergeef ons onze schuld, zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven”. Openstaan voor de barmhartigheid van God vraagt dat wij ons tot Hem keren, dat wij ons bekeren, dat wij zoeken naar de persoonlijke ontmoeting met Jezus Christus. Dat betekent dat wij Christus opzoeken in onze medemens in nood, maar het betekent ook dat wij Hem opzoeken in onze binnenkamer, dat wij ons in onszelf keren en ons even afsluiten van de buitenwereld. Willen wij werkelijk de barmhartigheid van God ervaren, is het nodig dat wij tot het inzicht komen dat wij niet zonder zijn barmhartigheid kunnen, dat wij die barmhartigheid hard nodig hebben.

Soberheid is niet alleen sober zijn in het genieten van aardse zaken. Soberheid is ook bescheiden zijn over onze eigen mogelijkheden. Wij hebben de genade en barmhartigheid van God werkelijk nodig, omdat we niet in staat zijn op eigen kracht tot het heil en het geluk te komen. De maakbaarheid van de wereld en ook van eigen geluk is beperkt. Daarvoor zijn wij geheel van God afhankelijk. Als wij ons op die wijze afsluiten van onze eigendunk, constateren we ook dat we meer dan eens tekortschieten en dat we fouten maken naar elkaar. Dat vraagt om reparatiewerkzaamheden, maar allereerst om erkenning van onze fouten en onze zonden om zo ook de vergeving toe te laten. Pas als wij ons met God en met elkaar verzoenen kunnen we werkelijk werken aan het herstel van de beschadigde relaties.

Een van de wegen tot verzoening en herstel die Jezus ons via de Kerk aanbiedt, is het Sacrament van Boete en Verzoening: de Biecht. Vele mensen denken dat de Biecht afgeschaft is en ook niet meer nodig is. Niets is minder waar. Wel is het sacrament ontdaan van het plichtmatige en de beladenheid die het vroeger had. Vooral jonge mensen hebben de weg die dit sacrament aanbeidt, weer gevonden. Maar nog veel meer mensen blijven huiverig en blijven vasthouden aan achterhaalde beelden. Wat let u om het weer eens aan te durven en het schoorvoetend te proberen. Dit jubeljaar is daarvoor een uitgesproken gelegenheid. U wordt met de open armen van God ontvangen. Amen.