Het Groene Normaal; Ez 33,7-9; Rom 13,8-10; Mt 18,15-20

Van Sint Augustinus is de volgende uitspraak: “Bemin en doe dan wat u wilt.” Het klinkt misschien als: Bemin en doe maar wat. Het kan verder niet schelen. Maar dat is niet wat Augustinus bedoelde. Hij bedoelde het zoals ook Paulus het verwoord. Het gebod van de liefde – ‘Bemin uw naaste als uzelf.’ – is de samenvatting van alles wat God van ons vraagt: “De liefde vervult de gehele wet.” Als Augustinus zegt “Bemin en doe dan wat u wilt.”, dan zegt hij dat ons handelen goed zal zijn als het gebaseerd is op de werkelijke onbaatzuchtige liefde. Als ons doen en laten voortkomt uit liefde voor elkaar, dan zal het God welgevallig zijn.

Paulus schrijft: “Zorgt dat gij niemand iets schuldig zijt.” Op vele manieren kunnen we bij iemand in de schuld staan. In het voorafgaande schrijft Paulus: “Geeft ieder wat hem toekomt: belasting en rechten aan wie gij belasting en rechten verschuldigd zijt, ontzag en eerbied aan wie ontzag en eerbied toekomen.” In onze tijd kunnen we hier een aantal voorbeelden toevoegen die te maken hebben met onze houding ten opzichte van de schepping. Breng geen schade toe aan de aarde en de natuur en gebruik niet meer van de natuurlijke hulpbronnen dan de aarde kan dragen. Als wij deze richtlijnen niet naleven staan we in de schuld bij de armen en bij de toekomstige generaties. Ons overmatige consumentisme gaat ten koste van de armen, de arme landen en de komende generaties.

De kern van de boodschap die Jezus Christus ons brengt, luidt: heb elkaar lief, want God heeft jullie lief en als je elkaar lief hebt, raak je aan God zelf. Omdat God liefde is, delen wij in zijn wezen als wij elkaar liefhebben. In de eerste lezing en ook in het Evangelie wordt een voorbeeld van onderlinge liefde gegeven. De profeet Ezechiël houdt ons voor hoe wij elkaar op het rechte pad kunnen houden. Wij dragen verantwoordelijkheid voor elkaar. Dus als iemand de fout in gaat, moeten wij elkaar daar op wijzen. Jezus gaat nog verder dan Ezechiël. Jezus vraagt om een nog grotere inspanning. Na een eerste poging volgen nog twee stappen die ondernomen moeten worden.

Het is geen makkelijke opdracht die wij hier krijgen. Jezus spoort ons aan behoedzaam en zorgvuldig te zijn. Elkaar liefdevol en onbaatzuchtig op fouten wijzen is een daad van werkelijke liefde. Elkaar op het rechte pad houden is ook nodig als we het hebben over zorg voor de schepping. We hebben elkaar nodig om van slechte gewoonten af te komen. We hebben elkaar nodig om de juiste keuzes te maken.

In de boodschap ter gelegenheid van de gebedsdag voor de schepping waarschuwt de paus tegen de aanhoudende aantasting van het milieu, het schijnbaar ongebreidelde verlangen naar consumptie en het toenemende sociale onrecht. “De bossen gaan dood, de grond erodeert, de velden verdwijnen, de woestijnen worden almaar groter, de zeeën zijn zuur en de stormen worden steeds heviger: de schepping kreunt! Dat moet ons aansporen tot een bezinning over de manier waarop wij met energie, consumptie, transport en voeding omgaan.”

Paus Franciscus roept ons op tot een ecologische bekering. Dat begint bij onszelf. U herinnert u mogelijk ook nog de spreuk van de Bond zonder Naam: “Verbeter de wereld, begin bij je zelf”. De persoonlijke bekering is echter slechts een begin. Het gaat om een complete cultuuromslag. We moeten van een wegwerpcultuur naar een zorgcultuur. Het gaat om een zorgcultuur die geworteld is in een beschaving van liefde liefde voor onze medemens, liefde voor de schepping en liefde voor God. Alleen vanuit een zorgcultuur zijn wij in staat tot de verplichting om het gemeenschappelijke huis te onderhouden. Deze zorg voor de schepping is een integraal onderdeel van het christelijk leven. Hiervoor hebben we elkaar nodig. Hiervoor is het nodig dat we anderen tot nadenken brengen en vervolgens in beweging laten komen. Dit geldt in onze directe persoonlijke omgeving maar bepaalt ook ons maatschappelijk handelen.

Over een half jaar zijn er weer landelijke verkiezingen. Nu al is het belangrijk erover na te denken wat de zorg voor de schepping voor uw politieke keuze betekent. Mogelijk bent u lid van een politieke partij. Dan kunt u nu nog invloed uitoefenen op de keuzes van uw partij. Een week geleden is ‘Het Groene Normaal’ gelanceerd. Dit Nederlandse manifest is een dringende oproep gericht aan christenen om voorop te lopen in de strijd voor een duurzame wereld. Diverse organisaties hebben zich hier inmiddels achter geschaard, waaronder Laudato Si’, de werkgroep van de Nederlandse Bisschoppenconferentie en Konferentie Nederlandse Religieuzen. Ook u kunt dit manifest ondertekenen en hiermee invloed uitoefenen. Zie hiervoor www.hetgroenenormaal.nl of op onze eigen website. Het is een kleine moeite, maar wel een manier om uw stem te laten horen.

Op deze wijze draagt u eraan bij onze maatschappij op het rechte pad te houden. Zo probeert u geen schuld op te bouwen bij huidige en toekomstige generaties. Zo werken wij in verbondenheid met elkaar en in verbondenheid met Christus aan een beschaving van liefde en aan het behoud van de schepping. Amen.