Zalig Kerstfeest; Heb 1,1-6; Joh 1,1-18

Christenen wensen elkaar op deze dag een zalig, een gelukkig of een gezegend Kerstfeest. Als kind leerde ik welke mensen ik een zalig en welke een gelukkig Kerstfeest moest wensen. In de tijd van de verzuiling was dat zeker niet onbelangrijk. Protestanten en katholieken gebruiken verschillende woorden. Ondertussen heb ik geleerd dat de woorden zalig, gelukkig en gezegend synoniemen van elkaar zijn. Ze betekenen alle drie hetzelfde. Het is slechts een kwestie van wat gebruikelijk is.

Tegenwoordig hebben we te maken met geheel andere verschillen. Naast de christenen die elkaar een zalig, gelukkig of een gezegend Kerstfeest wensen, zijn er velen die elkaar prettige feestdagen wensen. Dit verschil is niet alleen een kwestie van een verschillende gewoonte. Nu hebben we te maken met werkelijk verschillende betekenissen. Gelukkig en prettig is bepaald niet hetzelfde. Ze kunnen heel goed samengaan, maar je kunt ook gelukkig zijn zonder dat de situatie prettig is en ook onder prettige omstandigheden kun je ongelukkig zijn.

Jezus maakt dit duidelijk met de zaligsprekingen, die we vinden aan het begin van de Bergrede. Hier maakt Hij duidelijk waarvoor Hij mens geworden is en wat het betekent dat Hij als het ware Licht in onze wereld is gekomen. De mensen die Jezus zalig of gelukkig noemt, leven niet direct een prettig of aangenaam leven. Zij hebben te maken met strijd: strijd voor waarheid, vrede en rechtvaardigheid. Zij gaan de weg van barmhartigheid en zachtmoedigheid.

In april van dit jaar verscheen er een brief van paus Franciscus: Verheugt u en juicht. Met deze brief roept de paus ons op onze roeping tot heiligheid te volgen. De vreugde die het volgen van deze roeping brengt, is voor ieder van ons bedoelt. Iedere gelovige wordt geroepen tot heiligheid. Dat vraagt geen speciale geloften, kwalificaties of diploma’s. Het gaat om het leven van alledag, om het goed doen van de gewone dingen. Iedereen is geroepen zijn leven op zijn eigen wijze goed te leven. Het gaat om het vinden van het geluk in het bijzondere van het gewone. De paus ziet de zaligsprekingen als de weg voor de christen, als de weg van heiliging. Hij schrijft: “De zaligsprekingen zijn als de identiteitskaart van de christen.” (63) “Het woord ‘gelukkig’ of ‘zalig’ wordt zo een synoniem voor ‘heilig’. Het geeft uitdrukking aan het feit dat zij die God trouw zijn en zijn woord naleven, door hun zelfgave het werkelijke geluk verkrijgen.” (64)

Het is een weg die tegen de stroom in gaat. De paus benoemt de gevaren van deze tijd en de verleidingen waaraan wij blootstaan. De weg van Jezus volgen, het pad van de heiligheid gaan, betekent dat je je niet laat verleiden en dat je anders durft te zijn. De weg van de heiliging, de weg van een gelukkig leven is duidelijk iets anders dan een prettig en comfortabel leven. Het gaat ook niet om een goede gezondheid en een lang leven. Dat zijn aangename zaken, maar zij zorgen niet voor het echte geluk. God wil dat wij mensen – zijn kinderen – echt gelukkig zijn. Daarvoor is Jezus, Gods Zoon mens geworden. Jezus laat ons zien dat wij het geluk vinden in de liefde voor God en voor elkaar. Hij heeft ons die liefde voorgeleefd en roept ons op zijn voorbeeld te volgen. Hij heeft ons zijn Geest gegeven om ons daarbij te helpen.

Wat maakt ons werkelijk gelukkig. Waar vinden we het licht. Vaak is het vooral duisternis wat we zien. De wereld is vol oorlog en geweld. Hebzucht en eigenbelang bepalen in grote mate ons leven. Ook wij zelf zijn niet vrij van gerichtheid op ons zelf. Ons geluk en onze vreugde ligt niet in de zelfgenoegzaamheid. Zij liggen niet in onze onafhankelijkheid en zelfredzaamheid. Juist in verbondenheid met elkaar komen wij tot ontplooiing. Binnen de gemeenschap worden wij werkelijk mens. Binnen de gemeenschap, in de relatie tussen mensen is Jezus aanwezig. Daar is zijn Geest werkzaam: de Geest van liefde en gemeenschap. Hij versterkt onze liefde voor elkaar. Hij maakt die liefde vruchtbaar. Hij vervult onze harten met echte vreugde.

Het lukt ons niet op eigen houtje de duisternis verjagen. Het licht moet ons aangereikt worden. Geluk, liefde en vrede zijn gaven die alleen God ons kan geven. Gods Zoon is mens geworden zoals wij. “Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond.” Jezus nodigt ons uit te worden zoals Hij, te leven zoals Hij ons heeft voorgeleefd. Dan wordt Hij ook in ons geboren: dan leeft Hij in ons en leven wij in Hem. Dan zijn wij mede-erfgenamen van al wat bestaat, van alle liefde en geluk. Dan stralen wij zelf het licht uit dat de duisternis verjaagt. Als wij onze harten openen voor God en voor onze medemens, treden wij in de voetsporen van Jezus, dan volgen wij de weg van heiligheid, dan wordt ons Kerstfeest werkelijk zalig, gelukkig en gezegend.

Ik wens u allen een zalig Kerstfeest. Amen.