Toespraak bij iftarmaaltijd 2025 in Rijswijk

Dit jaar overlappen de Ramadan van de moslims en Veertigdagentijd van de christenen elkaar voor een groot gedeelte. Een halve week na het begin van de Ramadan begon op Aswoensdag onze Veertigdagentijd. De Veertigdagentijd duurt tot Pasen. Dan vieren wij dat Jezus Christus na zijn dood aan het kruis uit zijn graf is opgestaan. Pasen is het belangrijkste feest van de christenen.

Deze veertig dagen worden ons gegeven om te groeien in echte vrijheid, om te groeien in vertrouwen en in hoop op God. Dit is de tijd bij uitstek om ons te oefenen in het goede en af te zien van alles wat andere mensen, de schepping en onszelf schade berokkent. Het is een tijd van bezinning, bekering en verzoening, een tijd van aalmoes, gebed en vasten, een tijd van solidariteit, spiritualiteit en soberheid. Dit alles wordt concreet in daden van naastenliefde, in het gebed en in de beperking van eigen overdaad. Zo maken wij ons vrij om als christen toe te leven naar het Paasfeest.

De Ramadan en de Veertigdagentijd zijn vergelijkbaar met elkaar. Beide zijn een tijd van aalmoes, gebed en vasten, een tijd van solidariteit, spiritualiteit en soberheid. Spiritualiteit betekent dat we ons bezinnen op ons leven. Wat beweegt ons? Wat motiveert ons? Wat maakt ons gelukkig? Wat is de bron van ons bestaan? Wat is een zinvol leven? Wat is onze plaats in deze wereld? Wat is onze plaats ten opzicht van elkaar? Leven wij alleen voor onszelf of leven wij voor iets of iemand die groter is. Voor ons is dat de liefdevolle en barmhartige God. Hij is onze Schepper. Hij heeft ons uit liefde geschapen. In Hem vinden wij ook onze voltooiing.

Solidariteit betreft onze verhouding ten opzichte van elkaar. Mensen zijn geen losstaande individuen. Wij zijn geschapen om elkaar lief te hebben, elkaar te respecteren en elkaar de ruimte te geven. Wij zijn geschapen om in vrede met elkaar te leven. Wij zijn ook geschapen om een gemeenschap te vormen, er voor elkaar te zijn, elkaar te helpen en solidair te zijn met elkaar.

Soberheid heeft vooral te maken met onze eigengerichtheid. Tegenover de soberheid staat onze neiging alles voor ons zelf te willen en de zucht naar een snelle bevrediging van onze lusten. Soberheid staat tegenover allerlei kleine en grote vormen van verslaving. Soberheid geeft ons ruimte voor spiritualiteit en solidariteit, ruimte voor God en ruimte voor onze medemens. Soberheid maakt vrij. Soberheid staat ook in dienst van de zorg voor de schepping, de zorg voor de aarde, ons gemeenschappelijke huis. De schepping is ons gegeven om te gebruiken, niet om te verbruiken.

Bij al onze inspanningen, bij ons oefenen in solidariteit, spiritualiteit en soberheid mogen wij vertrouwen op de barmhartigheid van God. Hij is genadig en barmhartig, lankmoedig en vol liefde. God is onze hoop. Altijd gloort er licht aan de horizon! Hoopvolle mensen zijn ook blije mensen. Hoopvolle mensen zijn ook mensen die met hun solidariteit anderen blij maken. In dit licht is de weg van aalmoes, gebed en vasten, de weg van solidariteit, spiritualiteit en soberheid een hoopvolle weg van vreugde. Zo gaan soberheid en vasten hand in hand met blijdschap. Zo zijn Ramadan en Veertigdagentijd tijden van vreugde. Het zijn tijden om nieuwe wegen vinden en nieuwe wegen te gaan, wegen van een grotere vreugde en een grotere rijkdom dan de wegen van zelfgerichtheid.

Ten slotte wil u enige citaten voorlezen uit de boodschap van de katholieke Kerk aan alle moslims waar ook ter wereld.

Beste moslimbroeders en -zusters, In de maand Ramadan bieden u onze warme groet en vriendschap aan. Deze periode van vasten, bidden en delen is een bevoorrechte gelegenheid om dichter bij God te komen en zich te vernieuwen in de fundamentele waarden van geloof, mededogen en solidariteit.

Voor ons katholieken is het een vreugde om dit moment met u te delen, omdat het ons eraan herinnert dat we allemaal pelgrims zijn op deze aarde en dat we allemaal proberen een beter leven te leiden, maar vooral aan dat wat we samen willen worden, als christenen en moslims, in een wereld op zoek naar hoop. Deze tijd van geestelijke discipline is een tijd om spiritualiteit te oefenen, de deugd die ons dichter bij God brengt en ons hart opent voor anderen. Door vasten, gebed en aalmoezen proberen we ons hart te zuiveren en ons te concentreren op God, die ons leven leidt en stuurt.

Onze wereld dorst naar broederschap en authentieke dialoog. Samen kunnen moslims en christenen getuigen zijn van hoop, vanuit de overtuiging dat vriendschap mogelijk is, ondanks de last van de geschiedenis en de ideologieën die ons in de val laten lopen. Wat we samen willen worden, is broeders en zusters te zijn in menselijkheid, mensen die elkaar wederzijds ten diepste waarderen. Ons geloof in God is een schat die ons verenigt, ver over onze verschillen heen.

In een wereld waarin opnieuw de bekoring verschijnt om de ontmoeting met andere culturen en met andere mensen te verhinderen, is het onze uitdaging om door middel van dialoog een gemeenschappelijke toekomst op te bouwen, gebaseerd op broederschap. We willen niet alleen naast elkaar bestaan; we willen samenleven in oprechte en wederzijdse achting. De waarden die we met elkaar delen, zoals rechtvaardigheid, mededogen en respect voor de schepping, zouden onze acties en relaties moeten inspireren en dienen als kompas om bouwers van bruggen te zijn in plaats van bouwers van muren, pleitbezorgers voor rechtvaardigheid in plaats van onderdrukking, beschermers van het milieu in plaats van vernietigers ervan.

Tot zover de boodschap uit Rome.

Ik wens u allen een gezegende tijd en een smakelijke maaltijd toe.