H. Drie-eenheid; Ex 34,4b-6.8-9; 2 Kor 13,11-13; Joh 3,16-18

Eén God in drie personen: het is een onbegrijpelijk mysterie. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs, niet voor God, niet voor één God en al helemaal niet voor één God bestaande uit drie personen. Maar hoe erg is dat eigenlijk? Zijn we beter af en gelukkiger als we precies weten hoe het allemaal zit? En hoe belangrijk is deze vraag? Hier kunnen we wat leren van de Oosterse kerken. Terwijl wij westerlingen willen weten hoe het precies zit en het mysterie willen ontrafelen, richten de oosterlingen zich veel meer op hoe te leven met het mysterie: wat heeft het mysterie ons te zeggen.

Een beroemde icoon is de Triniteitsicoon van Andrei Rublev. Een daarop geïnspireerde icoon hangt in de HH. Petrus en Pauluskerk. Hierop worden de drie engelen die Abraham en Sara bezoeken, gezien als een voorafbeelding van de H. Drie-eenheid. De icoon laat ons niet zien hoe de Drie-eenheid in elkaar zit. Zij toont ons de liefde tussen de drie goddelijke personen en de gemeenschap die zij met elkaar vormen. Op deze wijze heeft God zich aan Abraham en Sara geopenbaard.

In de Oosterse Kerk wordt het mysterie van de Drie-eenheid gezien als een mysterie van liefde: God is liefde. Omdat God van de mensen houdt, stuurt Hij zijn Zoon. Met de woorden van het Evangelie van vandaag: “Zozeer heeft God de wereld liefgehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven. (…) God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gezonden om de wereld te oordelen, maar opdat de wereld door Hem zou worden gered.” Het mysterie van de H. Drie-eenheid gaat niet over: ‘hoe zit dat nu precies één God in drie Personen’. Het mysterie van de H. Drie-eenheid is het mysterie van de liefde. Een ook daar is geen wetenschappelijke verklaring voor.

De liefde van de H. Drie-eenheid is een dynamische liefde. Het is geen liefde in rust, maar een liefde in beweging. Het is een vruchtbare, een scheppende liefde. Binnen de ene God zijn de drie personen – Vader, Zoon en Geest – in een oneindige liefde met elkaar verbonden. Vanuit deze liefde is de wereld en de mens geschapen. De schepping en wij mensen in het bijzonder zijn opgenomen in de goddelijke liefde, de liefde tussen de drie personen. Het ontdekken van de liefde is geen kwestie van studeren. Het ontdekken van de liefde doe je door te leven. Liefde kun je niet begrijpen. Liefde kun je wel ervaren. De liefde wordt ons geopenbaard.

Een openbaring komt van buiten. Ze komt niet uit onszelf. Het is geen resultaat van consequent logisch redeneren. Het is een waarheid die groter is dan onszelf. Het is waarheid die ons te boven gaat. Een openbaring geeft ook houvast. Mozes trekt de berg op om de tien geboden te ontvangen. Het eerste dat God hem zegt is: “De Heer! De Heer is een barmhartige en medelijdende God, lankmoedig, groot in liefde en trouw.” Wat heb je meer nodig dan deze kennis? Hiermee is toch alles gezegd. Maar God is inderdaad barmhartig en medelijdend. Hij geeft Mozes de tien geboden, zodat wij mensen een houvast hebben. Het hoogtepunt van de openbaring is de menswording van Jezus Christus. Door de menswording van God zijn wij mensen in staat met onze menselijke vermogens Gods liefde te ontdekken en te ervaren. Jezus laat ons met zijn eigen leven zien hoe God is. Op deze wijze is Jezus een stevig anker, een houvast in ons leven, een rots waarop we kunnen bouwen.

Paulus eindigt zijn brief aan de Korintiërs zoals wij onze vieringen vaak openen: “De genade van onze Heer Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de H. Geest zij met u allen.” Het is waarschijnlijk de oudste trinitaire formule die we kennen. Zo’n 25 jaar na de dood en verrijzenis van Jezus schrijft Paulus hem op. Vanaf het vroegste begin van de Kerk is er het geloof in God, die is Vader, Zoon en H. Geest. Dit geloof is gebaseerd op de ervaringen die de leerlingen met Jezus van Nazareth hadden.

In de boodschap die Jezus verkondigt, vertelt Hij niet hoe de Drie-eenheid in elkaar zit. Wel vertelt Hij over zijn Vader in de hemel, de ene God, over de liefde tussen de Vader en Hem en Hij deelt die liefde met alle mensen. Jezus laat ons zien en ervaren dat God liefde is. Hij leeft in verbondenheid met zijn Vader en de Geest. Zij vormen samen een hechte gemeenschap. Jezus deelt die liefde en gemeenschap met ons. Wij mogen delen in de goddelijke liefde en de goddelijke gemeenschap. De goddelijke gemeenschap is een gastvrije en uitnodigde gemeenschap. Tenslotte belooft Hij dat Hij zijn Geest zal sturen, de Geest van vuur en liefde, de Geest die ons helpt een gemeenschap van liefde te vormen en een beschaving van liefde op te bouwen, de Geest die altijd bij ons zal zijn. Amen.